Een blik en de lens gericht op de Emmabuert, bij de echte Workumers beter bekend als de Emmakade. De foto’s zijn vanaf de Beginebrêge genomen. Op de bovenste foto uit 1899 zijn op de achtergrond twee molens te zien. Links de betonmolen van Hobma en rechts de Roggemole die in vroeger tijd een leermolen was. Het dwars staande gebouwtje links, dat tot voor kort nog dienst deed als het praktijkgebouw van dokter De Weerd, diende in de tijd dat de oude foto werd genomen als een opvang voor patiënten van wie men vermoedde dat ze een besmettelijke ziekte hadden of bij wie zulks was vastgesteld. Het schip op de voorgrond is een hoogstwaarschijnlijk (iedereen op de redactie is die mening toegedaan) houten skûtsje. Met dergelijke schepen werd ook vaak turf vervoerd en om die reden zal het schip wel aan de Emmakade zijn afgemeerd. Toch voeren er in 1899 al genoeg ijzeren skûtsjes in onze provincie. Het eerste ijzeren skûtsje voor een Friese schipper gleed namelijk in 1887 van de helling bij Mulder in het Groningse Vierverlaten. Twee jaar later, tien jaar dus voordat de bovenste foto werd genomen, kwam het eerste ijzeren skûtsje dat in Friesland is gebouwd van de werf bij Bos in Echtenerbrug.
Een bekende skûtsjewerf in onze omgeving was – naast Wildschut in Gaastmeer en De Jong in Heeg – vooral die van Barkmeijer in Sneek. Deze werf was eigendom van leden van de bekende Groningse scheepsbouwfamilie Barkmeijer en werd in het midden van het eerste decennium van de vorige eeuw overgenomen door de familie Van der Werf oorspronkelijk afkomstig uit Kootstertille maar nu niet meer uit Sneek weg te denken. Ook Van der Werf bouwde, bijna letterlijk `aan de lopende band’, skûtsjes. Het laatste ijzeren skûtsje dat in onze provincie is gebouwd kwam in 1933 in Franeker van de werf. Gedurende 44 jaar (1889-1933) werden hier in Friesland dus skûtsjes gebouwd. De houten skûtsjes waren toen al bijna uitgestorven. Het schijnt dat er in 1954 nog een in deplorabele staat is aangetroffen aan de Emmakade – maar in dit geval de Leeuwarden Emmakade. Trouwens, over houten skûtsjes gesproken: het houten skûtsjes Ebelina, in de jaren 2004-2009 bij het Skûtsjemuseum in Earnewâld onder leiding van scheepsbouwmeester Johan Prins uit Workum, gebouwd, brengt deze week een bezoek aan It Heidenskip. Dit is echter in feite een fear- of Beurtskipke’in plaats van een houten skûtsje ‘mei platte lûken’.