Schippersvrouwen van toen

22 nov

Vrouwen van Nu is weer gestart met het nieuwe seizoen. Zo’n 52 leden en gasten kon onze voorzitter welkom heten afgelopen woensdag 16 oktober in de Klameare. Gastspreker deze avond was Sippy Tigchelaar, vooral bekend van Omrop Fryslân en meer dan 35 jaar was ze verslaggeefster van het Skûtsjesilen. Sippy komt ons vertellen over haar boek: ‘Schippersvrouwen’ verhalen boven water, wat ze samen met Alice Booij heeft geschreven. Vanuit onze eigen betrokkenheid voelden we ons aangesproken door de levensverhalen van de vrouwen die onder zeil voeren, zo begint hun boek in het voorwoord. In het boek zijn 15 levensverhalen opgeschreven van vrouwen die onderzeil voeren en is een ode aan alle schippersvrouwen die hun weg gingen over het water.

Schippersvrouwen zijn altijd onderbelicht, het leven op het schip was zwaar. Er werd heel veel van hun gevraagd, veerkracht en vooral sterk zijn. De schippersvrouw stond aan het roer, trok het schip en bediende de fok. In de kleine roef, soms maar 2 bij 2 meter, stonden twee stoeltjes met een tafeltje, een klein bankje, een kachel en twee kastjes. Daar kookte ze, deed ze de was, spaarde centen voor slechtere tijden en voedde ze de kinderen op. Als de kinderen naar school moesten gingen die van boord. Ze kregen dan onderdak bij familie, een kosthuis of een internaat en dan kon het soms weken of maanden duren voordat zij ze weer terugzag. Of er was voor de kinderen ligplaatsonderwijs, als het schip een paar dagen aan de wal lag. De kinderen hadden dan een mapje mee waar het schoolwerk in zat dat kon dan worden bijgewerkt zodat de moeder op het schip de kinderen kon helpen.

Bij de roef zat een heel kleine bedstee, waar de ouders sliepen, liefhadden en de vrouwen kinderen baarde. Ze probeerden in de buurt van een stad of dorp aan te meren als de baby opkomst was, maar dat mislukte ook wel eens. De baby mocht dan in een mandje op het kleine bankje in de roef liggen en de andere kinderen en eventueel knecht sliepen voor in de ‘Durk’ een kleine ruimte voor in het schip zonder ramen.

Kinderen waren ook goedkope werkkrachten, soms nog maar een jaar of 8 moesten ze mee in de ‘Beage’ om bij weinig wind het schip te trekken, samen met de moeder. Het schip moest door, het was de pakketdienst van nu, alles ging over water. Je zou zeggen dat iedereen blij zou zijn met deze transporteurs, maar nee hoor, ze waren de zigeuners van het water en werden met de nek aangekeken. Wat vooral voor de kinderen ook erg moeilijk was.

Sippy heeft ons met deze lezing een kijkje laten nemen in het leven van toen, een tijd van zwaar werk en armoede van de schippersvrouwen aan boord en hoopt hiermee dat we met meer waardering en respect terug denken aan deze vrouwen. Als we naar het skûtsjesilen kijken zullen we dat met andere ogen doen. Wat een interessante avond hebben we gehad, veel om over na te praten.

Onze volgende bijeenkomst is woensdag 20 november om 19.45 uur in de Klameare. Rika Wind sportcoach en Geertje Bleeker medewerker welzijn, komen ons vertellen over valpreventie.

(Bron Friso)