Ineke Mulder-Grasman
Afgelopen zaterdagmorgen, 16 april, waren rond de klok van tien uur tal van genodigden bijeengekomen in de Klameare. Zittend in de voormalige raadszaal van de gemeente Nijefurd werden zij door Johan Bouwhuis, namens het bestuur van de Oudheidkundige Vereniging Warkums Erfskip, welkom geheten. Het is vandaag een bijzondere dag om meerdere redenen, zo memoreerde Bouwhuis. “Het stadhuis en dan met name de oorlogszolder wordt straks heropend, het is ook de dag waarop Workum, 77 jaar geleden, op 16 april 1945, door de Canadezen is bevrijd, maar het is ook de dag waarop ik wil stilstaan bij het overlijden van Henk Gorter.” Staande worden enkele ogenblikken stilte in acht genomen. Henk en zijn vrouw Voke hebben veel voor het museum Warkums Erfskip betekend. Zo heeft Henk ervoor gezorgd dat het museum geregistreerd werd waardoor het aanvragen van subsidies mogelijk werd gemaakt. “Lof voor Henk en Voke die nu niet meer onder ons zijn, maar die voor altijd met onze stad verweven blijven.”
“Lofbetuigingen gaan ook uit naar zij die dit alles, wat wij zo gaan zien, hebben mogelijk gemaakt,” gaat Johan verder. “Zo is het complete archief van Tiny van Workum (Tiny de Jong, red.) naar Workum gehaald. Tiny de Jong was een fietsende koerierster voor het verzet in met name Workum en Sneek. Daarnaast zijn tal van attributen uit de oorlog tentoongesteld en voorzien van een verhaal. Ook is er aandacht voor de verzetsstrijders uit Workum. Niet voor niets hebben zij hun naam gegeven aan de straten in de nieuwe wijk Thomashof.”
Het is aan Jan Pieter Dykstra en aan Johannes Hoekema de eer om de tentoonstelling te openen. Jan Pieter neemt het woord. Hij verwijst naar de OZO koeken, Oranje Zal Overwinnen, die bakker Otte Zijlstra in de oorlog in zijn etalage tentoon had gesteld. De Duitsers waren furieus en pakten de bakker op. Slim als hij was vertelde hij dat OZO stond voor ‘Otte Zijlstra’s Oorlogskoeken’, waarop de Duitsers hem lieten gaan. Aan bakker Jo Keuning, naar wiens pake ook een straat in Thomashof is vernoemd, de Jo Keuningstrjitte, de vraag of hij de OZO koeken ook kon maken. En zo toog Jo Keuning naar zijn schoonmoeder die hem ongeveer de smaak van de koek wist te vertellen. Hoofdingrediënt waren oranjesnippers, destijds in de oorlog door de Duitsers zeer zeker niet toegestaan. Het lukte Jo Keuning om een OZO koek te bakken en deze krijgen wij, de aanwezigen, straks mee naar huis aldus Jan Pieter Dykstra.
En dan is nu aan Johannes Hoekema de taak, zo geeft Jan Pieter Dykstra aan, om de tentoonstelling te openen. Hoekema voltrekt de opening door de Workumer vlag weg te halen waardoor er een bekend schilderij zichtbaar wordt. Het unieke doek van schilder Jan Welles geeft de bevrijding van Workum weer. Het schilderij hing jarenlang in mijn kamer, aldus de oud-burgemeester van Nijefurd Hans Boekhoven, die eveneens aanwezig is. Samen met Tiny van Workum heeft hij, afkomstig uit een echte verzetsfamilie, geijverd voor het vernoemen van de straten in Thomashof naar verzetshelden. Nadat het gemeentehuis in Workum zijn deuren had gesloten verdween het schilderij. Het doek, dat zo past bij de tentoonstelling, ‘oorlog op zolder’, wordt uiteindelijk gevonden in Hoofddorp, waar het een paar dagen voor de opening door Jan Pieter Dykstra en Johannes Hoekema is opgehaald. Hiermee is het schilderij van de bevrijding weer ‘thuis’, thuis in zijn stad Workum.
Nadat de opening een feit is, krijgen de aanwezigen een rondleiding door het stadhuis en is een ieder onder de indruk van alle schatten waaraan het stadhuis rijk is. Zeer zeker de moeite waard, ook voor kinderen. En zo heeft Museum Warkums Erfskip, dat in de Waag in Workum zijn onderkomen heeft, er een prachtige dependance bij in een eveneens prachtig pand.
Als in 2011 gemeente Nijefurd door een fusie opgaat in de gemeente Súdwest-Fryslân is het de inwoners van Workum er alles aan gelegen om het stadhuis met het aangrenzende, destijds voor veel geld aangebouwde, gemeentehuis voor Workum te behouden. Al snel, ondanks toezeggingen, verliest het gemeentehuis zijn gemeentelijke functie.
De vrijgekomen ruimte wordt ingevuld door de bibliotheek en de Klameare. Deze laatste kan haar taken niet voldoende realiseren daar het gebouw hier niet geschikt voor blijkt te zijn. Verhuizen op termijn zal dan ook noodzakelijk worden. De bibliotheek, die is gevestigd op de begane grond van het stadhuis, het voormalige stadhuis van de gemeente Workum die in 1984 is opgegaan in Nijefurd, is vol lof over de huisvesting en is geenszins van plan om te verhuizen. Rest nog het overige gedeelte van het stadhuis, waarvan het oudste gedeelte dateert uit de 15e eeuw, een nieuwe bestemming te geven.
De voormalige raadszaal de oude gemeente Workum is heden ten dage nog steeds in gebruik als trouwzaal waarin het goudleerbehang uit 1773 het geheel ‘trouwwaardig’ maakt. Daarnaast zijn de kamers van burgemeester en wethouders volledig intact met tal van bijzondere, waardevolle kenmerken. Deze waarde werd ook gezien door het bestuur van museum Warkums Erfskip. Het wist niet alleen de Workumer kamer, afkomstig uit het nu niet meer bestaande Museum voor Kerkelijke Kunst, te herplaatsen in het stadhuis maar ook van een rommelzolder een museum te maken met de titel ‘As it tsjuster is… ‘
Fotobijschrift
Johannes Hoekema, een oorlogshistoricus als geen ander en in het bezit van een enorm archief over de duistere jaren 1940-1945, verricht de opening.
(Bron: Friso, Foto Wiep Visser)