Als op 9 augustus het eerste startschot over het IJsselmeer bij Hindeloopen weerklinkt gaat een vloot van 67 skûtsjes los voor hún heerlijke week: de week van het Iepen Frysk Kampioenskip Skûtsjesilen (IFKS). In vier klassen zullen alle skûtsjes en schippers willen laten zien wat ze kunnen op het gebied van skûtsjes in stand houden en ermee wedstrijdzeilen.
De argeloze toeschouwer denkt bij het zien van al die 67 ronddarrende skûtsjes, dat ze eerst allemaal in een pet zijn gegooid, daarna hevig geschud en toen er één voor één per klasse uit gehaald. Zo lijkt het wel. Het zijn echter de traditionele regels van de IFKS die daarvoor hebben gezorgd.
Er is immers sinds het begin van de IFKS al het principe dat de eerste drie per klasse kunnen promoveren, en dat er dus vanuit de ‘hogere’ klasse ook evenveel degradanten zijn. Dat geeft soms onverwachte resultaten, omdat je ongelukkig of gelukkig kunt zijn, zeker als de weersomstandigheden zo wispelturig zijn, als ze vorig seizoen waren. Ook dat is voor die argeloze toeschouwer verwarrend.
Zes naar de topklasse
Even traditioneel heeft de IFKS de positie van een skûtsje verbonden aan de schipper. En laat nou de afgelopen winter twee schippers, ook nog iconen in de IFKS, hebben besloten om hun schipperspijp aan Maarten te geven. Tony Brundel zesvoudig kampioen en daarmee de recordhouder en Sikke Heerschop, die tweemaal de kampioenswimpel hees en tegelijk veel skûtsjes in de IFKS vloot bracht. Hun (schoon)zoons beginnen met hun sterke skûtsjes in de C klasse van de IFKS.
Hun plaatsen moeten ook weer worden ingenomen en omdat Henk Regts ook stopte als schipper, gingen er in totaal zes schippers vanuit de B-klasse naar de topklasse. “We skrokken dêr suver fan”, zegt Jimte Koopmans, die als zesde in de B-klasse werd. Zo’n promotie betekent dat je alles nóg professioneler moet doen. Sponsoren zoeken, donateurs en een club van 100. Ze vonden het allemaal en voldoende in Oudega (W). “En no ha we dus mar ien doel, ús hanthavenje. Dat slagget fêst”, zegt de jonge schipper van de Deviatie.
Dringen aan de start
De strijd in de pet wordt elk jaar nog groter omdat steeds meer groepjes een skûtsje in de vaart brengen. De kleine A- klasse zeilt dit jaar bijvoorbeeld al met negentien skûtsjes. Dat wordt dringen op de start. Is er eigenlijk een grens aan het aantal skûtsjes in de IFKS? “Wij voelen het niet als grens, maar je moet natuurlijk elke ontwikkeling goed bestuderen”, zegt IFKS voorzitter Jaap Jelle Feenstra uit Langweer. Je zou het kunnen oplossen met kwalificatiewedstrijden, daar voelt echter niemand veel meer voor. Dus is het IFKS-bestuur samen met de wedstrijdcommissie aan het kijken of je ook twee klassen min of meer gelijktijdig zou kunnen laten zeilen. Of op twee wateren tegelijk. Alle voors en tegens worden bekeken
Wat die nieuwe skûtsjes betreft was er de prestatie van Jiles Bandstra uit Stavoren met vier vrienden zeer opvallend. Ze kochten een skûtsje-wrak en maakten er eigenlijk in anderhalf jaar in een loods in Bakhuizen een heel nieuw skûtsje van. “Mar de kont wie sa moai, dy ha we wer presies sa makke.” Bandstra is lyrisch over de lijn van het schip, die iets langer is gemaakt. “Want úteinlik binne de gruttere skippen de winner.” Het in Rohel gebouwde skûtsje ziet er geweldig uit en doet al goed mee. Een fantastische prestatie van vijf mannen die het begrip IFKS volledig voor ogen hebben. Hun medaille was de promotie naar de A-klasse.
Live IFKS volgen
Dus die pet heeft wel allemaal oorzaken. Maar dan zitten wij en de IFKS nog met die argeloze toerist. Voor hem, en ook voor alle supporters van skûtsjesilen, is er nu IFKS tv. Via een YouTube kanaal, ook vanaf de website van de IFKS te bereiken, worden dagelijks de IFKS wedstrijden van begin tot einde gestreamd.
Jaap Jelle Feenstra: “We doen dat niet uit ijdelheid, al zijn we best apetrots op onszelf. Maar we doen het voor ons bestaansrecht op de lange termijn. Ja, het kost wel het een en ander, maar we gaan met de tijd mee.” Het enthousiasme wat in de IFKS ontstond onderschrijft de doelstelling. Sponsoren schoven aan. En 20.000 argeloze toeristen keken al naar die oefening van skûtsjes en IFKS tv. Dat wordt druk in die heerlijke week.
Programma IFKS 2025
9 aug. – Hindeloopen
10 aug. – Stavoren
11 aug. – Heeg
12 aug. – Sloten
13 aug. – rustdag of inhaalwedstrijden bij Echtenerbrug
14 aug. – Echtenerbrug
15 aug. – Lemmer
16 aug. – Lemmer (finale)
Starttijden: C-klasse: 09.15 uur B-klasse: 11.00 uur a-klein: 12.45 uur A-klasse: 14.30 uur
(Bron Groot-Bolsward IJsselmeerkust)