Afgelopen donderdag 25 april werd bij het Verzetsmonument in Thomashof in Workum weer de jaarlijkse scholenherdenking gehouden in het kader van de 4 mei-herdenking. Dat gebeurt altijd in de laatste week vóór de schoolvakantie. En het is goed dat dit gebeurt.
Kinderen moeten op jonge leeftijd kennis opdoen met datgene wat er in 40-45 in Nederland is gebeurd. Weten hoe het uit de hand kan lopen, weten ook hoe gevaarlijk het kan zijn wanneer we niet waakzaam blijven als het gaat om het omgaan met geweld, pesten, onverdraagzaamheid. Het zijn allemaal zaken die in het groot kunnen leiden tot vreselijke conflicten, wanneer mensen niet meer in staat zijn om naar elkaar te luisteren en te communiceren. Daarom ook staat hier dit prachtige verzetsmonument, waar we als Workumer gemeenschap ongelooflijk trots op kunnen zijn. Het staat er inmiddels al 14 jaar, destijds gemaakt door jongelui die nu eind twintigers zijn. Een monument dat uitnodigt tot bezinning en beschouwing.
Nadat het monument de dinsdag voorafgaande aan de herdenking door een aantal leerlingen van de drie basisscholen een schoonmaakbeurt had gekregen, was het donderdag dus de plaats waar de scholenherdenking plaats vond. In de week daaraan voorafgaand is Ruth Vulto Gaube, degene die het monument heeft ontworpen en onder wiens leiding zo’n 15 jaar geleden de basisschoolleerlingen van toen deze stenen hebben gemaakt tot dit monument, op de basisscholen langs geweest om de leerlingen van nu te vertellen over dit monument. Ook elk jaar een schoolactiviteit is het maken van gedichten door de leerlingen van de bovenbouwklassen. Gedichten over onderdrukking, verzet en vrijheid, zijnde de drie thema’s van dit monument. Van alle gemaakte gedichten zijn er drie uitgekozen, van elke school een gedicht. Deze gedichten zijn tijdens de plechtigheid voorgelezen, nadat er bloemen waren gelegd bij de drie stenen. Daarna klonk de Last Post, gespeeld door trompettist Siebe Bokma. Vervolgens een minuut grootse stilte en daarna het Wilhelmus. De vlag ging daarna van halfstok omhoog en dat betekende het einde van de plechtigheid. Een mooie en waardige gebeurtenis.
Hier zijn de drie gedichten die werden voorgelezen, afgedrukt. Ze zullen ook worden voorgelezen op de herdenking op 4 mei op de Algemene Begraafplaats. Deze herdenking is dan het slot van de stille tocht, die begint om 19.30 bij het Verzetsmonument. En zo is dan de jaarlijkse cirkel gesloten: van de kinderen van nu met hun herdenking naar het monument van de gevallen strijders en de graven van de Workumers die hun leven hebben moeten geven in de oorlog van toen. Opdat we nooit vergeten. Het is vandaag de dag meer nodig dan ooit.
Van iedere school een gedicht:
Verzet
In de straten van de stad, staan beelden van verzet
Een eerbetoon aan helden, die vochten met grote moed en oprechte zet
Zij stonden op tegen onrecht, tegen onderdrukking en tirannie
Hun moed en vastberadenheid, verdienen een plaats in de geschiedenis
Op de pleinen en in de parken, worden zij herdacht
Met bloemen en kransen, wordt hun strijd betuigd en bewezen ongemak
Hun namen leven voort, in de harten van velen
Als voorbeeld van moed, voor de komende generaties om te delen
Verzetshelden, onverschrokken en standvastig
Hun daden zullen altijd worden herdacht en vastgelegd, statig
Voor zij die opstaan tegen onrecht en ongelijkheid
Zij zijn de ware helden, in deze harde strijd
Dus laten we hun moed en vastberadenheid eren
En laten we nooit vergeten, hun strijd en hun leren
Want verzet is nodig, in iedere tijd en elk land
Om op te staan voor rechtvaardigheid, met een krachtige hand
Laat de beelden van verzet, ons altijd herinneren
Aan de moedige mensen, die voor vrijheid streden zonder zinnen
En laten we hun voorbeeld volgen, in alles wat we doen
Met vastberadenheid en moed, voor een rechtvaardige toekomst, één van fatsoen
Sipke (It Finster)
Vrijheid
5 mei 1945
Geen oorlog
Je mag overal heen
Een eigen mening
Dat is oké
Je hoeft niet meer bang te zijn
Naar de bios, het zwembad of buiten spelen
Dat is oké
Emotioneel, gelukkig, blij, trots
Niet meer schuilen
Wat voel ik mij vrij
Trots en megablij
Ties (Sint Ludgerus)
Onderdrukking
In de oorlog was er veel verboden
De meest gehate mensen waren dan ook de joden
Ook moesten veel mensen onderduiken
In kelders, op zolders en zelfs in struiken
Je kon niet veilig buitenspelen
Dan kon je meestal niet overleven
Zelfs radio’s mocht je niet meer hebben
Zo konden ze geen informatie overbrengen
De joden moesten een ster dragen
Sommige deden dat niet om de Duitsers te plagen.
De oorlog was helemaal niet leuk
Ook veel mensen waren gewond en hadden jeuk.
Maar gelukkig kwamen ze weer vrij
Toen was iedereen weer blij.
Tessa (Pipegaal)
(Bron Friso)