Jeugd staat stil bij de oorlog
Vorige week dinsdag vond bij het Verzetsmonument in de wijk Thomashof de herdenking voor 4 mei plaats van de drie basisscholen in Workum. In een sobere plechtigheid werd stilgestaan bij de slachtoffers die zijn gevallen tijdens de Tweede Wereldoorlog en dan met name de mensen die voor onze vrijheid in het verzet zijn gegaan en dat met hun leven hebben moeten betalen.
Hoe bijzonder is het om dit monument hier in deze wijk te hebben staan, waar alle straatnamen herinneren aan de verzetsmensen uit Workum en omgeving. Hoe belangrijk is het om hier in ieder geval één keer per jaar bij stil te staan. Maar niet alleen het herdenken van ‘40-‘45 was hier aan de orde. Dat werd duidelijk in deze toespraak: “Het is belangrijk om minstens één keer per jaar stil te staan bij die oorlog en diegenen te herdenken die in die oorlog zijn gesneuveld. En hoe verschrikkelijk zo’n oorlog kan zijn, dat zien we nu in de Oekraïne. Pas dan kun je misschien voelen en begrijpen hoe belangrijk vrijheid voor ons is. En die vrijheid is dus niet zo vanzelfsprekend. Ook de mensen in Nederland dachten in 1939 nog dat ze vrij zouden blijven. Maar in 1940 bleek dat niet het geval te zijn. En ook in de Oekraïne dachten de mensen een paar maand geleden nog dat ze vrij zouden blijven en ook dat blijkt nu niet het geval te zijn. Vrijheid is heel erg belangrijk en dat heb je nooit vanzelf. Daar moet je moeite voor doen om dat te behouden. En dat begint met respect voor elkaar, respect voor de mening van iemand anders, zelfs als je het niet met die ander eens bent. Luisteren naar die ander en met hem of met haar in gesprek gaan. Niet direct boos worden of agressief reageren.”
“Dat geldt ook voor jullie. Respect voor jouw medescholieren. Als je een betere wereld wilt krijgen, dan begint dat bij het verbeteren van jezelf. Iedereen kent wel iemand op school die wordt gepest. Of die iemand anders pest. En pesterijen kunnen heel veel schade aanrichten. Kinderen die op school worden gepest, kunnen daar later, als ze volwassen zijn geworden, nog schade van ondervinden. Ze kunnen daar de rest van hun leven nog last en verdriet van hebben. Of erger, ze raken gefrustreerd, ze worden een boos iemand. Als we kijken naar degene die de Tweede Wereldoorlog heeft veroorzaakt, Adolf Hitler, dan zou het maar zo kunnen zijn dat hij in zijn jonge jaren boos is geworden omdat hij dwars gezeten werd. De kleine Adolf zou zo maar eens kunnen zijn gepest. En de kleine Vladimir Poetin, hoe was zijn jeugd? Waarom is hij als president van Rusland geworden zoals hij nu is? Iemand die bang is en daarom krampachtig iedereen onderdrukt, uit angst zijn macht te verliezen? We weten het niet, maar misschien ligt de oorzaak ook in zijn jeugd, het zou zo maar kunnen. Het begin van een betere maatschappij ligt bij iedereen. Ook bij ieder van jullie. Ieder van jullie heeft daarin een belangrijk aandeel. Er zijn twee mooie spreekwoorden: ‘Verbeter de wereld en begin bij jezelf’ en ‘Wie goed doet, goed ontmoet’. Wanneer jij aardig bent tegen de ander, dan vindt die ander dat ook fijn. En dan heb je al een begin gemaakt van een plezierige samenleving. En dat kan het begin zijn van jouw eigen, betere wereld. En daarom staan we hier nu om te denken aan de Tweede Wereldoorlog en ook aan die oorlog nu in de Oekraïne. Denk er aan dat, wanneer jij respect en begrip hebt voor jouw medescholieren, dat het begin kan zijn van een betere maatschappij en een gelukkiger leven. En daar moeten wij allemaal ons best voor blíjven doen. Iedere dag weer.”
(Bron Friso)
Hieronder staan drie gedichten afgedrukt: een selectie uit alle gedichten die in de afgelopen weken door de kinderen van de drie basisscholen in Workum zijn gemaakt. Een zinvolle wijze om kinderen bewustzijn bij te brengen over het grote thema van het Verzetsmonument in Workum: ‘Onderdrukking, Verzet en Vrijheid’.
Onderdrukking
Ik zit vast
Diep van binnen voel ik mij alleen
Al die nare dingen die gebeuren
Niet naar buiten kunnen kijken
Onderduiken en maar hopen dat je niet gepakt wordt
Niemand die luistert
Ik kan het niet alleen
Ik in mijn eentje
Ik zo klein
En de oorlog zo groot
Joël Bakker, IKC Sint Ludgerus
Verzet
Iedereen is bang
maar het verzet niet
Ze hebben voor ons gestreden
Iedereen is bang
Ze strijden voor vrijheid
Iedereen is in de schuilkelder en is bang
Iedereen is bang
maar het verzet niet
Sophie Weessies, basisschool De Pipegaal
Vrijheid
In de Tweede Wereldoorlog was geen vrijheid
Vijf jaar lang moet dat vreselijk zijn geweest
Veel mensen zijn spoorloos verdwenen
Vandaag staan wij ook stil bij diegenen.
Mensen zaten in het verzet, waren Jood
Ook werden mensen tijdens de strijd gedood.
Verhalen worden ons verteld
Hoe mensen hun huis en haard moesten verlaten
Opgesloten in concentratiekampen zaten
Door wanhoop, angst en ellende vergezeld.
De vrijheid staat op kleine pootjes
Die kunnen zomaar breken
Elke dag moeten we de vrijheid blijven beschermen
Ons over de mensen die het raken blijven ontfermen
We zullen deze verhalen door moeten blijven geven
Vrijheid is ook nu nog niet altijd normaal
Daarom hopen wij dat de wereld in de toekomst in vrijheid kan leven
Dat iedereen dat aan elkaar kan geven
Mette en Jente, basisschool It Finster