Dit jaar is er zowel op 4 als op 5 mei een herdenkingsplechtigheid. Dit, omdat het dit jaar 80 jaar geleden is dat de 2e Wereldoorlog tot een eind kwam. Reden dat er in Workum een vijftal gebeurtenissen zijn, die hieraan nadrukkelijk aandacht willen schenken.
Scholenherdenking
De eerste plechtigheid was de herdenking van de drie Workumer bassischolen op 15 april bij het Verzetsmonument (zie de foto). Het monument dat in 2010 werd onthuld en dat is gemaakt door de toenmalige leerlingen van die scholen. Elk jaar houden de scholen deze herdenking. Immers, het monument is ook vooral hún monument, dat ook door de scholen is geadopteerd. Elk jaar wordt voorafgaande aan deze plechtigheid het monument schoongemaakt. Op school worden door de leerlingen van de bovenbouw gedichten gemaakt en hieruit worden er drie gekozen, die dan op de herdenkingsplechtigheid bij het Verzetsmonument worden voorgelezen. In de daaraan voorafgaande weken vertelt de schepper van dit Verzetsmonument, Ruth Vulto Gaube, op de scholen over de totstandkoming ervan. De kinderen ervaren op deze manier dat dit monument vooral ook hún monument is.
Bevrijding van Workum op 16 april
De tweede gebeurtenis vond op 16 april plaats middels een sobere en indrukwekkende plechtigheid op de Algemene Begraafplaats. Op deze 16e april in 1945 werd Workum bevrijd, reden voor de Werkgroep Lancastermonument W4888 en ED603 om hier aandacht aan te schenken. Op deze herdenking werden ook drie indrukwekkende gedichten voorgelezen van en door kinderen van de drie Workumer basisscholen. Aan deze herdenking werd in de Friso-krant van 8 april en op deze website, ruim aandacht geschonken middels een uitgebreide bijlage (die deze editie wat mij betreft tot een bewaar-item maakt) en ook stond in de Friso van vorige week een verslag over deze herdenking.
Herdenking 4 mei
De volgende plechtigheid zal zoals gebruikelijk plaatsvinden op 4 mei. De stille tocht zal om 19.30 vertrekken vanaf het Verzetsmonument in de wijk Thomashof en zal eindigen op de Algemene Begraafplaats. Tijdens de tocht over de begraafplaats zullen door kinderen bloemen worden gelegd bij de graven van in de oorlog gesneuvelde Workumers. Er zijn echter meer gesneuvelde Workumers dan diegenen die op deze begraafplaats een graf hebben. Vier namen hebben geen graf, omdat ze of elders liggen begraven, of omdat ze op onbekende plekken zijn overleden. Deze vier hebben wel een bord met daarop hun naam. Van deze vier is er één nieuwe naam onlangs bijgekomen: die van Hendrik de Jong. Dat die tot nu toe geen vermelding had, was het gevolg van het feit dat deze naam bij het 4 mei-comité niet bekend was. Uiteraard zijn we blij, dat ook Hendrik nu een eervolle vermelding krijgt. Het verhaal van Hendrik de Jong staat vermeld in de bijlage van de Friso van 8 april. Ook voor deze plechtigheid zullen kinderen van de basisscholen gedichten voordragen: drie gedichten die betrekking hebben op de namen van de drie stenen van het Verzetsmonument: ‘onderdrukking’, ‘verzet’ en ‘vrijheid’.
Drie woorden van essentiële eigenschappen die elk mens zou moeten bezitten, als het gaat om het uitdragen van basisvoorwaarden voor een waardig leven op onze planeet. Basisvoorwaarden, die helaas nog steeds worden geschonden, zowel op grote schaal in de vorm van oorlogen, alsook op individueel niveau als het gaat om pesten, discriminatie of ten gevolge van crimineel gedrag.
Concert Doopsgezinde Kerk
Nadat deze herdenking is afgelopen, kunnen liefhebbers naar de Doopsgezinde Kerk gaan om het herdenkingsconcert bij te wonen.
Het bevrijdingsvuur op 5 mei
De laatste plechtigheid zal plaatsvinden op 5 mei: dan wordt door de Loopgroep Workum het Bevrijdingsvuur vanuit Wageningen naar Workum gebracht. Rond 15.00 u. komen de estafettelopers aan in Workum. Via verzorgingscentrum Nij Mariënacker en de Merk komt de groep komt rond 15.30 u. aan bij het Verzetsmonument, alwaar het vuur wordt overhandigd aan de familie van Hendrik de Jong en vervolgens wordt overgedragen aan een loopgroep die het verder zal brengen naar Franeker. Via Instagram: @loopgroep_workum of op Facebook: Loopgroep Workum e.o. is hun tocht en zijn hun belevenissen te volgen.
Het Vuur van Vrijheid: symbool voor een menswaardig bestaan.
Laten we dat met elkaar gedenken, ons leven lang, voortdurend weer.
Stichting 4 mei-herdenking Workum, Ebo Reitsma
(Bron Friso)
4 mei-herdenkingsconcert ‘Frieda’
Op 4 mei vindt in Workum weer het traditionele Herdenkingsconcert plaats als onderdeel van de herdenkingsplechtigheid. Dit jaar een wel zeer bijzonder concert: het levensverhaal van Frieda Belinfante. Het is tevens het laatste concert van de drie concerten van Workum Klassiek dit seizoen. Een seizoen dat begon met het verhaal van de (joodse) zangeres/harpiste Ekaterina Levental die haar vlucht vanuit een vijandig Oezbekistan naar Nederland beschreef.
En dan op 4 mei: ‘Frieda!’ Het verhaal over het muzikale multi-talent Frieda Belinfante (1904-1995). Het bijzondere van dit concert is dat verhaal, muziek en beeld samenkomen in 1 voorstelling. Een voorstelling, gemaakt door celliste Oihana Aristizabal Puga en pianiste Lineke Lever, in samenwerking met kunstenares Marieke Gaymans.
Frieda Belinfante verklaarde vlak voor haar dood dat ze ‘vijftig jaar te vroeg werd geboren’. Ze was de eerste vrouwelijke dirigent van Nederland. Daarnaast was ze celliste, verzetsvrouw en lesbienne avant la lettre (ze had o.a. een relatie met componiste Henriette Bosmans). Frieda trad o.a. op in Het Concertgebouw, maar uiteindelijk werd haar carrière gedwarsboomd door de Tweede Wereldoorlog. Ze werd – als dochter van een joodse vader – zeer actief in het verzet. Ze was tijdens de Tweede Wereldoorlog o.a. één van de initiatiefnemers van de explosie op het Bevolkingsregister in Amsterdam en vervalste vele persoonsbewijzen. Ze vluchtte uiteindelijk naar Zwitserland en ging na de oorlog naar Amerika, waar ze de Amerikaanse nationaliteit aannam. Ze was in Nederland bevriend met o.a. kunstenaars Willem Sandberg, Gerrit Jan van der Veen, Willem Arondéus en Melle Oldeboerrigter, musici Rosa Spier, Hans Schouwman, Sem Dresden en Jo Feltkamp. Velen van haar collega-kunstenaars overleefden de oorlog niet… Ze werd in Amerika een zeer succesvolle dirigente en richtte haar eigen orkest op, waarmee ze vele concerten gaf. Daarnaast werd ze daar een veelgevraagd muziekdocente.
Tijdens de voorstelling staat alle muziek in dienst van het verhaal over Frieda Belinfante. Oihana en Lineke spelen o.a. muziek van Daniel Belinfante, Henriette Bosmans, Ernest Bloch, Camille Saint-Saëns, Antonin Dvořák en Fanny Mendelssohn. Daarnaast vertellen Lineke en Oihana haar verhaal, zodat de luisteraars meegenomen worden in het leven van deze ‘sterke vrouw’. Marieke Gaymans zal live – tijdens het concert – een kunstwerk tot stand brengen, gebaseerd op het leven van Frieda en op de muziek die gespeeld wordt.
Kortom: een indrukwekkende voorstelling, waarbij niet alleen de onderdrukking van de Joden in de oorlog een belangrijk thema is, maar dat ons ook confronteert met diezelfde discriminatie nu, zoals ook de nog altijd aanwezige haat t.o.v. de LHBTI-mensen. Moge dit concert daarin een kleine, maar hopelijk essentiële bijdrage leveren.
Plaats: Doopsgezinde Kerk Workum
Aanvang: 20.45 uur
De kerk gaat open om 20.15 uur. Het concert duurt ruim een uur en er is geen pauze.
Toegang: € 15,–, t/m 15 jaar € 7,50
