Stichting Ondernemersfonds Súdwest-Fryslân heeft de gemeente gevraagd om vanaf 1 januari 2024 door te gaan met het ondernemersfonds en hiervoor de komende jaren subsidie beschikbaar te stellen. De gemeente ziet een positieve impact van het fonds op de regionale economie en de leefbaarheid in steden en dorpen en stelt daarom aan de gemeenteraad voor om de komende vijf jaar subsidie te verlenen. Daarbij biedt het fonds niet langer compensatiemogelijkheden voor specifieke groepen, zoals agrarisch ondernemers. Een fonds voor en door alle ondernemers in de gemeente.
Het ondernemersfonds, opgericht in 2016, heeft als doel de samenwerking tussen ondernemers te stimuleren via gezamenlijke activiteiten die bijdragen aan het verbeteren van het ondernemersklimaat en de leefbaarheid in de kernen. Ondernemers en organisaties kunnen gezamenlijk projecten en initiatieven indienen die (deels) bekostigd kunnen worden vanuit het beschikbare fonds.
Succesvolle voorbeelden die zijn ontstaan of kunnen bestaan met behulp van het ondernemersfonds zijn Súdwest Werkt, het Werkfestival, projecten van Technolab, beveiliging op bedrijventerreinen en de organisatie van diverse evenementen voor inwoners en toeristen. Maar ook projecten op kleinere schaal, zoals de aanschaf van AED’s en nieuwe speelplekken en ontmoetingsplaatsen, zijn uit het fonds gefinancierd.
Nieuwe subsidieovereenkomst nodig
Omdat de huidige subsidieovereenkomst eind dit jaar afloopt, heeft het fondsbestuur bij de gemeente een nieuwe aanvraag gedaan. De gemeente stelt voor om voor een periode van vijf jaar een jaarlijkse subsidie van 1.000.000 euro beschikbaar te stellen aan het fonds, met een jaarlijkse indexering. Het is aan het fondsbestuur om dit bedrag naar rato beschikbaar te stellen voor initiatieven in alle 89 kernen in de gemeente. De gemeente wil deze subsidie bekostigen met een opslag op de inkomsten uit de onroerende zaken belastingen (OZB) voor niet-woningen. De gemeenteraad heeft eerder besloten over een opslag op de OZB voor niet-woningen om het fonds in de vorige en de huidige subsidieperiode te financieren. Hierover moet de raad nu opnieuw een besluit nemen.
75% van de ondernemers doet al mee, maar er is ook weerstand
Gemeente Súdwest-Fryslân ziet voldoende grond om het ondernemersfonds voort te zetten. Er is naast enige weerstand ook draagvlak. Het aantal deelnemende kernen is in de afgelopen jaren flink toegenomen. In totaal doen nu 39 kernen mee aan het ondernemersfonds, waar ongeveer 75% van de ondernemers in Súdwest-Fryslân gevestigd zijn. De Stichting Ondernemersfederatie Súdwest-Fryslân, een vertegenwoordiging van ondernemersverenigingen, heeft in een brief aan de gemeente laten weten dat het overgrote deel van haar leden voor een verlenging is.
Volgens het college heeft het fonds, door bij te dragen aan succesvolle projecten, haar meerwaarde in deelnemende kernen en gemeentebreed bewezen en hebben een aantal van deze projecten baat bij de financiële zekerheid die verlenging van het fonds biedt. Bovendien laat een uitgebreid onderzoek van de Rekenkamer uit 2022 zien dat het fondsbestuur de taken zorgvuldig en goed uitvoert.
Gemeente en Stichting Ondernemersfonds Súdwest-Fryslân willen zonder compensatieregeling door
Daarbij plaatst de gemeente wel een hele duidelijke kanttekening. Het ondernemersfonds roept namelijk ook weerstand op en daar wil de gemeente naar luisteren. Met name de zogenaamde retributie- of compensatieregeling doet veel stof opwaaien. Kernen waarin de meerderheid van de ondernemers niet mee willen doen én landbouwbedrijven kunnen tot op heden de betaalde opslag op de OZB terugvragen bij het fonds. Een groep ondernemers heeft juridische stappen gezet om bezwaar aan te tekenen tegen deze huidige constructie van het ondernemersfonds. De rechtbank heeft de ondernemers hierover in het gelijk gesteld en oordeelt dat er door de compensatieregeling (indirect) meer verschillende tarieven OZB geheven worden door de gemeente dan wettelijk toegestaan.De stichting zal dan ook geen compensatie meer aanbieden, waardoor de regels voor iedereen gelijk worden gesteld. Iedereen betaalt mee en iedereen kan dus ook een aanvraag indienen voor de financiering van een lokaal initiatief dat bijdraagt aan de lokale economie en de leefbaarheid van de omgeving.
Een advies dat de gemeente het fondsbestuur meegeeft, is om het proces voor aanvragen te versimpelen. “We willen initiatieven en projecten vanuit de mienskip stimuleren, dan moet je de drempel zo laag mogelijk maken zodat iedereen daar overheen kan stappen en een voorstel kan doen”, legt wethouder Bauke Dam uit.
“Ik hoop dat de komende vijf jaren ook weer allerlei mooie initiatieven ontstaan door en voor de mienskip. Lokale initiatieven maken echt het verschil. Bovendien weten inwoners en ondernemers in een kern vaak goed wat er nodig is voor de leefbaarheid en het ondernemersklimaat in hún stad of dorp. Hoe mooi is het dat je dat dan vervolgens ook samen vorm kunt geven? Ik zie in de praktijk dat het ondernemersfonds daar een mooi instrument voor is en de samenwerking in kernen stimuleert.”
Gemeenteraad beslist in november over de toekomst van het ondernemersfonds
De gemeenteraad neemt 23 november een besluit over de verlenging van het ondernemersfonds in Súdwest-Fryslân. Ter voorbereiding op de raadsvergadering is er tijdens de commissievergadering van 9 november de mogelijkheid om in te spreken.