Na afloop van de herdenking op de algemene begraafplaats in Workum op woensdag 19 april jl. komen de genodigden bij elkaar in Restaurant Folkerts. Alhier neemt Gerrit Kemker opnieuw het woord en geeft aan dat de Werkgroep Lancaster W4888 en de ED603 aan het einde van haar werkzaamheden is gekomen.
Gerrit Kemker: “Het is een bijzonder moment, bijzonder omdat twee van hen, welke behoorden tot de werkgroep niet meer onder ons zijn. Henk Gorter en Jan Pieter Dykstra Hzn zijn ons helaas ontvallen. Ook hun partners, Voke Gorter en Piety Dykstra, zijn reeds overleden. Wij zijn dankbaar wat zij voor de werkgroep Lancaster en zeker ook voor ons, Johannes Hoekema en mijn persoon, hebben betekend. Wij zijn dan ook supertrots dat de kinderen van Henk en Voke, en Jan Pieter en Piety hier vanmiddag bij aanwezig zijn. Wat in februari 2013 is begonnen is nu op 16 april 2025 voltooid. Daarbij gaat een woord van dank uit naar de Gemeente Súdwest-Fryslân en dan met name naar Grietje v.d. Veen, namens de Stichting Missing Airmen Memorail Foundation Douwe Drijver en Alexander Tuinhout en Henk de Haas en Ebo Reitsma namens het 4 mei comité.”
Vervolgens zijn er bloemen voor Ineke Mulder-Grasman, die een prachtige bijlage wist toe te voegen aan de huis-aan-huis editie van dinsdag 8 april jl. betrekking hebbende op de Tweede Wereldoorlog. Ook voor Grietje v.d. Veen en de partners van Johannes Hoekema en Gerrit Kemker was er een prachtig boeket bloemen. Gerrit prijst vol lof de inzet van: het 4 mei comité, Klaas Folkerts, Siebe Bokma, Mrs. Popple, Bakkerij Keuning, Hunia’s Drukkerij, Plaatselijk Belang Workum en het Stadsburgerweeshuis, waarna vervolgens het ontstaan van Werkgroep Lancaster wordt toegelicht.
Een korte impressie van Werkgroep Lancaster
Het is februari 2013, als de heren, Jan Pieter Dykstra Hzn, Henk Gorter, Johannes Hoekema en Gerrit Kemker bij elkaar zitten met de vraag of het mogelijk is om een plaquette te realiseren voor de omgekomen bemanningsleden van de Lancaster W4888. Wat volgde waren tal van werkzaamheden wat leidde tot een prachtig eindresultaat. Op 16 april 2015 werd er aan het viaduct op de Alde Dyk in Workum, in het bijzijn van nabestaanden van de omgekomen bemanningsleden, in plaquette onthuld waarop het gebeuren, welke plaatsvond in de nacht van 4 op 5 mei 1943, staat weergegeven.
De werkgroep was er in geslaagd om foto’s te bemachtigen van de omgekomen bemanningsleden, welke niet alleen op de plaquette staan vermeld maar ook bij de grafmonumenten van de omgekomen bemanningsleden op de algemene begraafplaats in Workum zijn geplaatst. De opening van de plaquette en de foto’s bij de grafmonumenten maakte destijds niet alleen een diepe indruk op de nabestaanden maar ook op de leden van de werkgroep.
In de nacht van 4 op 5 mei 1943 steeg de zwaarbeladen Lancaster bommenwerper W4888 op vanuit Holme-on-Spalding Moor om een bombardement uit te voeren op Dortmund. Het toestel werd onderweg boven het IJsselmeer beschoten door een Duits jachtvliegtuig en raakte in brand. De gezagvoerder manoeuvreerde het brandende toestel terug naar de Friese kustlijn om op het vaste land een noodlanding te kunnen maken. Ter hoogte van de bewoonde boerderij ‘Sathe Westerein’ van de familie Dijkstra aan de Alde Dyk brak het staartstuk van het toestel. De bommenwerper stond nu in lichterlaaie en stortte om 01.40 uur neer in de landerijen tussen twee boerderijen aan de Alde Dyk.
Na het volbrengen van een eerbetoon aan de bemanning van de W4888 werd de werkgroep in 2017 opnieuw benaderd voor het realiseren van een plaquette in it Heidenskip. Daar waar de wereld ophoudt en men nog alleen met een pondje de overkant, de Gaastmar, kan bereiken speelde zich in 1943 een drama af. Ook nu wist de werkgroep een plaquette, met de geschiedenis, te realiseren en te onthullen met de nabestaanden, hetgeen eveneens een diepe indruk achterliet.
Het is 16 juni 1943 als er een drama aan de Koaidyk in it Heidenskip plaatsvindt. Hendrik Kuiper was veehouder en verschafte in de oorlog onderdak aan onderduikers. Kuiper werd verraden, gevangengenomen en veroordeeld. Diverse overplaatsingen vielen hem ten deel waaronder een overplaatsing naar Duitsland, het land waaruit hij niet terug mocht keren.
In 2023 wordt de werkgroep opnieuw benaderd om gestalte te geven aan een herdenking aan de omgekomen bemanningsleden van de ED603, welke op dat moment in het IJsselmeer ter hoogte van Kornwerderzand wordt geborgen. Vier bemanningsleden zijn destijds geborgen en hebben hun laatste rustplaats gekregen in Workum, Hindeloopen en Stavoren. Ook nu was door de werkgroep van de omgekomen twee bemanningsleden, welke in Workum liggen begraven een foto bij het grafmonument geplaatst. De resten van de drie vermiste bemanningsleden zijn bij de berging geborgen.
De Lancaster ED603 is in de nacht van 12 op 13 juni op de terugweg naar Engeland. De ervaren bemanning heeft haar bommen succesvol afgeworpen boven Bochum, in het Duitse Ruhrgebied. Maar dan komt het toestel in beeld op radarstations in Friesland en Noord-Holland. Een Duitse piloot maakt handig gebruik van die gegevens en schiet de Lancaster met zijn jachtvliegtuig Messerschmitt neer boven het IJsselmeer. Vier bemanningsleden spoelen in de weken daarna aan op de Friese kust en worden begraven in Workum, Hindeloopen en Stavoren. Drie anderen zijn tot op heden vermist.
Zoveel voltooiingen gerealiseerd de werkgroep Lancaster, daarvoor diep respect. Bij de nabestaanden heeft de werkgroep een diepe indruk achtergelaten hetgeen voelde als een warme deken.
(Bron Friso)