De Workumer zuivelfabriek bestaat dit jaar 125 jaar. In 1900 opgericht als de coöperatieve stoomzuivelfabriek ‘De Goede Verwachting’ en nu een van de grootste verwerkingslocaties van FrieslandCampina. Waar in het eerste boekjaar ongeveer 6,3 miljoen liter melk in een jaar werd verwerkt, voeren RMO’s – circa 100 per dag – deze hoeveelheid nu in een paar dagen aan.
Op 5 januari1900 zetten 23 melkveehouders uit de omgeving van Workum hun handtekening onder de akte van oprichting van de ‘Coöperatieve Vereeniging tot het oprichten en drijven van de Stoomzuivelfabriek ‘De Goede Verwachting’ te Workum. Het was zeker niet de eerste coöperatieve zuivelfabriek in Friesland, want overal in de provincie waren en werden zuivelcoöperaties opgericht. Maar waar in de loop van de vorige eeuw menig zuivelfabriek ten onder ging aan fusies en gedwongen sluiting, groeide De Goede Verwachting gestaag door. Tussen 1963 en 1971 – Marcus Beetstra was toen directeur – sloten zich 10 zuivelcoöperaties uit de regio aan bij de Workumer fabriek.
De ontwikkelingen gingen door. In 1970 kwamen de eerste melktanks op de boerderijen en in 1981 brachten de melkrijders van Boekema onder luid getoeter de laatste melkbus naar de fabriek. Onder Jan de Vries, die in 1986 directeur werd, werd de vernieuwing doorgezet. Nieuwe kaassoorten van hoge kwaliteit en een efficiënte productie zorgden voor een prima melkprijs voor de boeren. In 1991 werd een stap gezet die tot de dag van vandaag van groot belang is geweest voor de zuivelfabriek: de productie van hoogwaardig eiwit uit de wei.
FrieslandCampina
In 1998 ging ‘Workum’ zelf op in een groter geheel door een fusie met Friesland Dairy Foods en Coberco. Tien jaar later werd de fabriek onderdeel van FrieslandCampina. FrieslandCampina bouwde in Workum voort aan de innovaties en ontwikkelingen die al eerder waren ingezet. Zoals de productie van hoogwaardige eiwit uit wei en de productie van foliekaas. In 2012 werd de kaasproductie verdubbeld naar 120.000 ton en daarmee werd Workum Cheese één van de grootste kaasfabrieken van Europa.
Met de opening van een nieuwe melkontvangst in 2023 zette FrieslandCampina een volgende stap in de ontwikkeling van de Workumer zuivelfabriek. En momenteel wordt er druk gewerkt aan innovaties bij Workum Ingrediënts om nog hoogwaardiger eiwit te kunnen produceren en aan een verdere verduurzaming van de processen.
‘De kracht van Workum is schaalgrootte, flexibiliteit in melkstromen en kaasproductie en de productie van hoogwaardig eiwit’, zegt plantmanager Workum Cheese Tiede van der Velde. ‘Maar typerend voor deze fabriek is ook het hoge kennisniveau en mate van betrokkenheid van het personeel. Workum heeft altijd voorop gelopen als het gaat om productontwikkeling en automatisering.’
De band met Workum is altijd gebleven, al is deze in de loop der jaren wel veranderd. Het verdwijnen van de kaasverkoop in ‘het winkeltje’ wordt door menig Workumer als gemis ervaren, maar door de schaalgrootte en toenemende hygiëne- en veiligheidsmaatregelen was dit niet meer mogelijk. FrieslandCampina Workum is echter nog wel aanwezig als sponsor van evenementen zoals de Veekeuring en Elfstedentocht. En het gros van de ruim 200 personeelsleden komt nog steeds uit de regio.
Feest en boek
De groei en ontwikkeling van de fabriek, de betrokkenheid van het personeel en de link met Workum komen ook naar voren in het jubileumboek ‘It Fabryk’ dat in het kader van het 125-jarig jubileum is geschreven. Het wordt gepresenteerd tijdens een feestelijke bijeenkomst op donderdag 23 oktober voor onder meer leden, personeelsleden en andere genodigden in de Rolpeal. Het boek is vanaf 1 november ook te koop bij Boekhandel Stumpel.
Foto’s: De zuivelfabriek en de kaasproductie rond 1950 en in 2024. (foto’s: FrieslandCampina)
(Bron Friso)
